Bałkany: kontrowersje wokół Nobla dla Petera Handkego

  • Dodał: Karol Truszkowski
  • Data publikacji: 11.10.2019, 19:24

Peter Handke został laureatem Literackiej Nagrody Nobla za 2019 rok. Komitet zdecydował nagrodzić Austriaka za lingwistyczną pomysłowość, która bada obrzeża i specyfikę ludzkich doświadczeń. Decyzja wywołała oburzenie wśród pisarzy, a także polityków i rodzin ofiar masakry w Srebrenicy.

 

Organizacja Matki Srebrenicy, która zrzesza krewnych ofiar masakry dokonanej przez Serbów w latach 90. XX w., wyśle do Komitetu Noblowskiego petycję, w której zażąda odebrania Handkemu Literackiego Nobla. Pisarz jest odbierany jako obrońca skrajnego nacjonalizmu serbskiego, po tym jak w 1996 roku wydał książkę zatytułowaną Podróż zimowa nad Dunaj, Sawę, Morawę i Drinę albo sprawiedliwość dla Serbii. W tym tytule naród serbski został ukazany jako jedna z ofiar wojny domowej, natomiast ludobójstwo w Srebrenicy miało zostać zakwestionowane. Kontrowersje narosły po tym, jak Handke publicznie bronił Slobodana Miloševića, który odpowiadał przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii w Hadze. Były przywódca Jugosławii oraz Serbii był oskarżony o wywołanie konfliktów wojennych w Kosowie, Chorwacji i Bośni. Milošević niespodziewanie zmarł w 2006 roku w areszcie, a proces został umorzony.

 

Głos zabrała przewodnicząca Matek Srebrenicy, Munira Subaszić w wywiadzie dla bośniackiego portalu Klix:

 

- Człowiek, który bronił rzeźnika Bałkanów, nie może dostać takiej nagrody. Jako ofiary jesteśmy tym bardzo dotknięci. Jak ktoś, kto broni przestępców i przede wszystkich sprawców ludobójstwa może dostać Nagrodę Nobla?

 

Swojego oburzenia nie kryje też Prisztina:

 

- Ludobójstwo w Bośni i Kosowie miało sprawców. Handke postanowił ich wspierać i bronić. Decyzja w sprawie Nagrody Nobla sprawiła wielki ból niezliczonym ofiarom - powiedział prezydent Kosowa, Hashim Thaçi.

 

Stojący na czele albańskiego rządu Edi Rama skrytykował decyzję na Twitterze:

 

- Nie spodziewałem się, że będę wymiotować z powodu Nagrody Nobla, ale bezwstydność staje się standardem w dzisiejszym świecie. Po haniebnym wyborze podjętym przez taki autorytet moralny jak Akademia Szwedzka, wstyd stał się nową wartością. Nie możemy stać się nieczuli na rasizm i ludobójstwo.

Również środowiska pisarzy uważają, że Handke nie powinien otrzymać Nagrody. Według organizacji PEN America, austriacki autor publicznie kwestionował udokumentowane zbrodnie wojenne i wspierał sprawców ludobójstwa. Takie oskarżenia kierowane w stronę Handkego pojawiały się już w latach 90., a jednym z najgłośniejszych krytyków jego osoby był Salman Rushdie.

 

Handke odrzuca zarzuty o umniejszanie czy podważanie masakry w Srebrenicy, zapewniając, że chciał jedynie sprostować wizerunek Serbów w zagranicznych gazetach, które jego zdaniem przedstawiały ich jako złych. Jego osoby bronią serbskie media, które przypomniały m.in., że pisarz przybył do Serbii w 1999 roku, aby zaprotestować przeciwko bombardowaniu kraju przez siły NATO.

 

Masakra w Srebrenicy miała miejsce w lipcu 1995 roku. Wówczas paramilitarne oddziały Serbów dokonały masowych egzekucji ponad 8 tys. muzułmańskich mężczyzn i chłopców. Masakra ta jest uznawana za największe ludobójstwo, które miało miejsce w Europie po II wojnie światowej.

Karol Truszkowski – Poinformowani.pl

Karol Truszkowski

Miłośnik geografii, historii XX wieku, ciężkiej muzyki i japońskiej popkultury. Absolwent Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.