Dla nas śpiewali, grali, pisali, malowali...

  • Dodał: Karol Truszkowski
  • Data publikacji: 02.11.2019, 08:00

Jak co roku, 1 i 2 listopada popadamy w refleksje i poświęcamy więcej uwagi tym, którzy z różnych powodów odeszli. Czasem nagle, niespodziewanie, innym razem zaś w spokoju, po przeżyciu wielu lat. Nikt nigdy nie zna dnia, ani godziny. Jednak panuje powszechne przekonanie, że twórcy filmów, książek czy piosenek są nieśmiertelni, ponieważ każdy wytwór kultury zawiera w sobie cząstkę autora. Dlatego można zapytać: czy oni faktycznie umarli? Tak czy inaczej, na pewno już nie stworzą dla nas nic nowego. Poniżej wspominamy twórców, którzy opuścili nas w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

 

Stan Lee (28.12.1922-12.11.2018) - amerykański scenarzysta i pisarz komiksowy. Naprawdę nazywał się Stanley Martin Lieber. Zanim stał się ikoną popkultury, wykonywał niewielkie zlecenia dla agencji prasowych. W latach 50. XX wieku rozpoczął komiksową rewolucję, gdy wraz z bratem Larrym i kilkoma innymi artystami stworzył kultowe postaci superbohaterów. W ciągu kilkudziesięciu lat mało znaczące Marvel Comics stało się wydawniczym gigantem. Twórca znany był też z odgrywania licznych ról cameo w marvelowskich produkcjach. Kilka miesięcy przed śmiercią poinformowano o jego problemach zdrowotnych, w tym o przewlekłym zapaleniu płuc.

 

 

Bernardo Bertolucci (16.03.1941-26.11.2018) - włoski reżyser. Debiutował w 1962 roku filmem Kostucha. Przełomowym tytułem w jego filmografii okazał się być Konformista z 1970 roku. Film ten nagrodzono na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, a także nominowano do Oscara w kat. "najlepszy scenariusz adaptowany". Wielką sławę przyniósł mu nakręcony w 1971 roku film Ostatnie tango w Paryżu z Marlonem Brando w roli głównej. W 1987 roku wyreżyserowany przez niego Ostatni Cesarz otrzymał od Amerykańskiej Akademii Filmowej aż 9 nagród. Miał też na swoim koncie inne statuetki, w tym 2 Złote Globy. Zmarł na raka płuc.

 

 

Janusz Kozioł (01.09.1950-18.01.2019) - polski lektor filmowy i aktor. Zadebiutował w 1973 roku jako spiker w Polskim Radiu. Znany był z użyczania swojego głosu do filmów oraz seriali. Można go usłyszeć w takich produkcjach jak Pulp Fiction, PodejrzaniBaśnie Braci Grimm. Czytał również książki mówione dla osób niewidomych. W 2016 roku zachorował na stwardnienie zanikowe boczne opuszkowe. W styczniu tego roku w sieci rozpoczęła się głośna zbiórka pieniędzy na jego leczenie.

 

 

Matti Nykänen (17.07.1963-04.02.2019) - fiński skoczek narciarski i piosenkarz. Jego postać zostanie zapamiętana przede wszystkim ze względu na multum sukcesów sportowych. Jednak zawodnik klubu Jyväskylän Hiihtoseura miał też na swoim koncie osiągnięcia w dziedzinie muzyki. Jako drugi w historii mistrz olimpijski wydał album, który uzyskał status złotej płyty. W sumie wydał 3 krążki: Yllätysten yö (1992), Samurai (1993) oraz Ehkä otin, ehkä en (2006). Swój ostatni koncert dał 1 lutego 2019 roku. Zmarł kilka dni później z powodu zapalenia trzustki. Miał problemy z alkoholem, cierpiał też na zapalenie płuc.

 

 

Keith Flint (17.09.1969-04.03.2019) - brytyjski muzyk i tancerz. Zyskał sławę jako członek elektronicznego zespołu The Prodigy, do którego dołączył w 1990 roku. Na początku czarował fanów swoimi tańcami, natomiast w 1996 roku stanął za mikrofonem. Do historii przeszły liczne przeboje, które w latach 90. XX wieku były gwarantem udanej dyskoteki. Zaliczają się do nich m.in. Firestarter, BreatheSmack My Bitch Up. Ostatni album nagrany z nim w składzie to pochodzący z ubiegłego roku No Tourists. Popełnił samobójstwo w swoim domu.

 

 

Luke Perry (11.10.1966-04.03.2019) - amerykański aktor. Karierę rozpoczął na początku lat 80. XX wieku. W latach 90. stał się gwiazdą kultowego serialu Beverly Hills 90210. Zagrał też w takich produkcjach jak Riverdale Buffy, postrach wampirów. Ponadto wystąpił w teledysku do piosenki Be Chrool to You Scuel z repertuaru zespołu Twisted Sister. Ostatnim filmem z jego udziałem jest wyreżyserowany przez Quentina Tarantino Once Upon a Time in Hollywood, który w maju zaprezentowano na Festiwalu Filmowym w Cannes, a w lipcu trafił do kin. Na przełomie lutego i marca aktor przeszedł rozległy udar. Zmarł po kilku dniach przebywania w szpitalu.

 

 

Zofia Czerwińska (19.03.1933-13.03.2019) - polska aktorka. Na scenie zadebiutowała w 1957 roku, po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Miała na koncie ponad 50 ról filmowych i angaże w ponad 30 serialach, do których należą Miś, Rejs, Nie lubię poniedziałkuCzterdziestolatek czy Alternatywy 4. Popularność zyskała właśnie za sprawą Alternatyw, gdzie wcieliła się w panią Balcerkową. Występowała w Teatrze Polskim w Bielsku Białej, Teatrze Wybrzeże w Gdańsku i Teatrze im. Jaracza w Olsztynie. W ostatnich latach jej życia mogliśmy ją oglądać w serialu Świat według Kiepskich, gdzie grała Malinowską.

 

 

Nipsey Hussle (15.08.1985-31.03.2019) - amerykański raper. Naprawdę nazywał się Ermias Davidson Asghedom. Wydał 12 mixtape'ów i tylko 1 album studyjny, którego tytuł brzmi Victory Lap. Za tę płytę był nominowany w tym roku do nagrody Grammy w kategorii "najlepszy album: rap". Płyta osiągnęła też 4. miejsce na amerykańskiej liście bestsellerów Billboard 200. Ponadto muzyk miał na swoim koncie współpracę z największymi gwiazdami gatunku, w tym z 50 Centem oraz Snoop Doggiem. Zmarł w szpitalu, do którego trafił po odniesieniu ran postrzałowych. Przyczyną strzelaniny mogły być porachunki gangsterskie. Raper należał do gangu Rollin 60's Neighborhood Crips. Niespokojnie było również na jego pogrzebie, na którym otwarto ogień w stronę żałobników. Zginęła jedna osoba.

 

 

Rosław Szaybo (13.08.1933-21.05.2019) - polski plakacista i fotograf. Przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora artystycznego w firmie fonograficznej CBS Records Great Britain. Zaprojektował około 2 tys. okładek płyt zespołów rockowych i metalowych. Jednymi z najbardziej rozpoznawalnych jego dzieł są okładka płyty British Steel oraz ikoniczne logo brytyjskiej grupy Judas Priest. Tworzył również dla Eltona Johna, Milesa Davisa, Carlosa Santany, Janis Joplin, Boba Marleya, Leonarda Cohena, Krzysztofa Komedy czy Czesława Niemena. Projektował plakaty dla brytyjskich teatrów i prowadził warsztaty fotografii na ASP w Warszawie. W zeszłym roku został uhonorowany Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Artysta zmagał się z chorobą płuc.

Yasuhiro Takemoto (05.04.1972-18.07.2019) - japoński reżyser i animator. Uczęszczał do prestiżowej akademii animacji Yoyogi Animation Institute w Tokio. W 1996 roku został członkiem studia Kyoto Animation, w którym pracował do śmierci. Jego pierwszym znaczącym dziełem był serial Full Metal Panic? Fumoffu z 2003 roku. Reżyserował takie seriale i filmy anime jak Lucky Star, Melancholia Haruhi Suzumiyi, Zniknięcie Haruhi SuzumiyiHyouka i Kobayashi-san Chi no Maid Dragon. Miał też swój udział w tworzeniu niektórych odcinków seriali Clannad, K-On! czy Sound! Euphonium. Był wielkim znawcą muzyki klasycznej, którą wykorzystywał w niektórych swoich produkcjach. Zginął w budynku studia nr 1 KyoAni, który został podpalony. W sumie z powodu pożaru zmarło 36 pracowników. Większość ofiar stanowią osoby 20- lub 30-kilkuletnie.

 

 

Jan Kobuszewski (19.04.1934-28.09.2019) - polski satyryk i aktor. W latach 1952-1956 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Był aktorem stołecznych teatrów, m.in. Młodej Warszawy, Wielkiego i Kwadrat, a także Teatru Nowego w Łodzi. Największą popularność zdobył dzięki występom w kabaretach Dudek i Olgi Lipińskiej. Do mowy potocznej weszły cytaty z jego skeczy i piosenek, w tym Ucz się Jasiu i Ballada o Dzikim Zachodzie. Wystąpił w wielu filmach i serialach, do których należą m.in. Poszukiwany, poszukiwanaAlternatywy 4 Klan.

 

 

Karel Gott (14.07.1939-01.10.2019) - czeski piosenkarz. Karierę zaczynał w drugiej połowie lat 50. XX wieku. Był członkiem orkiestry Karela Krautgartnera. Pierwszego singla pt. Až nám bude dvakrát tolik nagrał w duecie z Vlastą Průchovą w 1962 roku. Był członkiem teatru Semafor, reprezentował Austrię w Konkursie Piosenki Eurowizji w 1968 roku, zdobył kilkadziesiąt nagród Złotego/Czeskiego Słowika. W sumie wydał ponad 100 płyt autorskich, które sprzedano w ok. 100 milionach kopii na całym świecie. Śpiewał po czesku, angielsku oraz niemiecku.

 



Ponadto w ciągu ostatnich 12 miesięcy odeszli od nas m.in.:

Witold Sobociński (15.10.1929-19.11.2018) - polski operator filmowy
Stephen Hillenburg (21.08.1961-26.11.2018) - amerykański animator i biolog
Kazimierz Kutz (16.02.1929-18.12.2018) - polski reżyser i scenarzysta

Amos Oz (04.05.1939-28.12.2018) - izraelski pisarz i publicysta
Jonas Mekas (24.12.1922-23.01.2019) - litewski poeta i reżyser
Michał Świder (1962-06.02.2019) - polski malarz
Albert Finney (09.05.1936-07.02.2019) - brytyjski aktor i reżyser
Cadet (26.03.1990-09.02.2019) - brytyjski raper
Bruno Ganz (22.03.1941-16.02.2019) - szwajcarski aktor i reżyser
Karl Lagerfeld (10.09.1933-19.02.2019) - niemiecki projektant mody i fotograf
Mark Hollis (04.01.1955-25.02.2019) - brytyjski wokalista
Dick Dale (04.05.1937-16.03.2019) - amerykański gitarzysta
Scott Walker (09.01.1943-22.03.2019) - amerykański wokalista i multiinstrumentalista
Jerzy Wójcik (12.09.1930-03.04.2019) - polski operator filmowy
Peter Mayhew (19.05.1944-30.04.2019) - brytyjski aktor
Adam Sky (1976 lub 1977-04.05.2019) - australijski DJ
Pua Magasiva (10.08.1980-11.05.2019) - nowozelandzki aktor
Ryszard Bugajski (27.04.1943-07.06.2019) - polski reżyser i pisarz
Max Wright (02.08.1943-26.06.2019) - amerykański aktor
Cameron Boyce (28.05.1999-06.07.2019) - amerykański aktor, model i tancerz

Wanda Warska (28.04.1930 lub 1932-06.07.2019) - polska piosenkarka i malarka
Rutger Hauer (23.01.1944-19.07.2019) - holenderski aktor i reżyser
Toni Morrison (18.02.1931-05.08.2019) - amerykańska powieściopisarka i eseistka

Richard Williams (19.03.1933-16.08.2019) - kanadyjski reżyser i animator
Peter Fonda (23.02.1940-16.08.2019) - amerykański aktor i reżyser

Piotr Woźniak-Starak (10.07.1980-18.08.2019) - polski producent filmowy
Jerzy Dominik (07.11.1955-03.09.2019) - polski aktor i reżyser dubbingu
Ric Ocasek (23.03.1944-15.09.2019) - amerykański wokalista
Ginger Baker (19.08.1939-06.10.2019) - brytyjski perkusista
Sulli (29.03.1994-14.10.2019) - koreańska piosenkarka i modelka

Bohdan Butenko (08.02.1931-14.10.2019) - polski rysownik i autor książek dla dzieci
Władimir Bukowski (30.12.1942-27.10.2019) - rosyjski dyrygent i obrońca praw człowieka w ZSRR

Karol Truszkowski – Poinformowani.pl

Karol Truszkowski

Miłośnik geografii, historii XX wieku, ciężkiej muzyki i japońskiej popkultury. Absolwent Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.