Alternatywa dla literackiej nagrody Nobla

Świat kultury obiegła niedawno bardzo zaskakująca wiadomość: tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie literatury nie zostanie przyznana. Powodem tego jest skandal, w związku z którym Szwedzka Akademia nie chciała wystawić na szwank swojego dobrego imienia i odstąpiła od wyłonienia kolejnego posiadacza tego najbardziej prestiżowego w świecie wyróżnienia. Co ciekawe, ostatni raz akademia zdecydowała się na taki krok w trakcie II wojny światowej.

 

Konkurencja dla Nobla?

Oczekiwano, że w 2019 zostaną wręczone aż dwie nagrody. Pojawiła się więc swego rodzaju konkurencja, czyli Nowa Akademia i jej Nowa Nagroda Literacka – pierwsze wyróżnienie ma zostać przyznane w październiku – data nie jest przypadkowa. Właśnie wtedy nastąpiłoby przyznanie Nobla. Na oficjalnym fanpage'u Nowej Akademii możemy przeczytać, że celem jej stworzenia było przypomnienie ludziom, że wolna kultura powinna promować demokrację, transparentność, empatię i wzajemny szacunek, bez przywilejów i seksizmu. Mówi się także o chęci zapewnienia ciągłości przyznawania nagród literackich, nawet jeśli w zupełnie innej formie. Do niedzieli 8 lipca szwedzcy bibliotekarze mogą nominować pisarzy, ci muszą być autorami co najmniej dwóch książek, pod uwagę nie będzie brane kryterium pochodzenia. Następnie od 9 do 31 lipca będzie trwało publiczne głosowanie, które wyłoni cztery osoby. Ostateczną decyzję podejmie jury. Co istotne, Nowa Akademia zostanie rozwiązana po wręczeniu swojego wyróżnienia.

 

Powód trudnej decyzji

Nagroda Nobla z 2018 roku została odwołana w maju , w związku z zarzutami o molestowanie seksualne wobec Jean-Claude Arnault, męża Katariny Frostenson. Frostenson jest autorem i członkiem Szwedzkiej Akademii, tajnego jury nagrody. Arnault został oskarżony o gwałt w czerwcu, nie przyznał się jednak do winy. Drugim powodem było podejrzenie o pojawienie się przecieków dotyczących nominowanych – o to także oskarżono Jeana-Claude Arnult.

Uznaliśmy, że potrzeba czasu na odzyskanie publicznego zaufania do Akademii przed ogłoszeniem kolejnego laureata  – Anders Olsson, sekretarz Akademii.

 

W takiej sytuacji możemy zadawać sobie pytanie, czy reakcja Szwedzkiej Akademii jest adekwatna do zaistniałej sytuacji. Odstąpienie od przyznania najsłynniejszej w świecie nagrody musi być związane z bardzo istotnymi powodami – czy za takowy można uznać skandal pośrednio związany z jedną z członkiń jury?