Sokół – różne oblicza prekursora polskiego rapu

W tym roku minie ćwierć wieku od rozpoczęcia działalności Sokoła na rynku muzycznym. Mimo tak długiego stażu, ciągle udowadnia, że miano prekursora polskiego rapu z pewnością mu się należy. W oczekiwaniu na nowości zapowiadane od jakiegoś czasu przez rapera, które mają pojawić już niedługo, przedstawiamy przekrój przez jego twórczość, którą zdołał zgromadzić na swoim koncie przez ostatnie 25 lat.

 

Początki

 

Swoją muzyczną przygodę rozpoczął w 1996 roku, kiedy to razem z raperem Pono utworzył grupę TPWC (Trzecie Pokolenie Warszawskiej Colendy). Ich działalność ograniczała się głównie do występów gościnnych. Pierwszym wspólnym utworem duetu Sokół i Pono był „Hołd”, który ukazał się później na debiutanckiej płycie tego drugiego, o tym samym tytule, w kwietniu 2002 roku. Pierwsze wydawnictwo płytowe duetu ukazało się dopiero w 2007 roku.

 

Fot. Izabela Brzostek

 

ZIP Skład

 

Rok od utworzenia TPWC grupa rozwiązała się, a Sokół i Pono wraz z członkami zespołu Fundacja numer 1 utworzyli kolektyw ZIP Skład (Ziomki i Przyjaciele Skład). Grupa jest bardzo dobrze znana wszystkim fanom polskiego rapu i uznawana za prekursora nurtu ulicznego. Debiutancki i - jak się późnej okazało - jedyny krążek raperów pod tytułem „Chleb powszedni” ukazał się w 1999 roku. Działalność i twórczość składu zyskała bardzo dobry odzew w środowisku muzycznym. Jednak mimo to jego występy ograniczały się do pojedynczych koncertów. Skład grupy zmieniał się na przestrzeni lat. Finalnie większość raperów rozpoczęła kariery solowe lub zaczęła działać na rzecz innych projektów. Namiastkę dawnej twórczości mogliśmy usłyszeć podczas zeszłorocznej akcji "hot16challenge2", gdzie po szyldem ZIP Składu wersy nawinęli Koras, Ward, Felipe, Pono, Jaźwa, Sokół, Deszczu i Mieron.

 

 

WWO – W Witrynach Odbicia – W Wyjątkowych Okolicznościach

 

Działalność zespołu WWO rozpoczęła się w 1999 roku, a jego założycielami byli Sokół oraz Jędker, który również był członkiem ówczesnego ZIP Składu. Grupa rozpoczęła działalność pod nazwą W Witrynach Odbicia, a jej debiutancki album „Masz i pomyśl” ukazał się jesienią 2000 roku. Pierwszym singlem promującym wydawnictwo był utwór „Obejrzyj sobie wiadomości”, a drugim kultowe dzisiaj „Jeszcze będzie czas”. Po konflikcie z wytwórnią fonograficzną raperzy zmienili nazwę na W Wyjątkowych Okolicznościach, a do składu dołączył na stałe DJ Deszczu Strugi. W 2002 roku ukazał się drugi krążek grupy „We własnej osobie”, który został nominowany do nagrody Fryderyk w kategorii Najlepszy album hip-hop. Trzy lata później ukazały się dwa kolejne albumy WWO zatytułowane "Witam was w rzeczywistości"  i "Życie na kredycie". Oba uzyskały status złotych płyt. W 2006 roku grupa rozwiązała działalność. Pozostawiła jednak po sobie wiele utworów, uznawanych dzisiaj za klasyki polskiego rapu.

 

Fot. Izabela Brzostek

 

Pono

 

Po rozstaniu z Jędkerem, który rozpoczął karierę solową, Sokół, mimo wcześniejszych planów wydania solowej płyty, powrócił do współpracy z Ponem. W grudniu 2007 roku ukazał się krążek „Teraz pieniądz w cenie”, na którym znalazła się piosenka „W aucie”, przynosząca raperom ogromną popularność wykraczającą poza środowisko hip-hopowe. W teledysku promującym numer gościnnie wystąpili Piotr Fronczewski pod pseudonimem Franek Kimono oraz aktor Stefan Friedmann. Rok po wydaniu debiutanckiego albumu ukazała się druga płyta duetu „Ty przecież wiesz co”, uzyskując - tak jak poprzednia - status złotej płyty. Numerami promującymi wydawnictwo były „Miód i cukier” oraz „Poczekalnia dusz”. Ostatnim wspólny krążek raperzy wydali w 2009 roku, jednak płyta pt. "To prawdziwa wolność człowieka” nie przyniosła takiego sukcesu, jak poprzednie. Oficjalnie duet zakończył działalność rok później.

 

 

Marysia Starosta

 

Tworząc z wieloma artystami, Sokół rozpoczął współpracę z wokalistką Marysią Starostą, co zaowocowało wydaniem w 2011 roku wspólnej płyty. „Czysta brudna prawda” zyskała sporą popularność. Za jej wydaniem stało wielu zagranicznych producentów, tj. Jimmy Ledrac, Shuko, Hustle Heart, PH7, Drumkidz, Brall Beats, DJ Wich - współpracujący z takimi raperami jak R.A. the Rugged Man, Lil Wayne czy Talib Kweli. Krążek promowały piosenki „Reset”, „Myśl pozytywnie” „Sztruks” oraz „W sercu”. Płyta zyskała bardzo dobre przyjęcie przez krytyków muzycznych, a przez niektóre portale została uznana jako płyta roku 2011 w kategorii hip hop. W 2013 roku uzyskała status platynowej. W tym samym roku ukazał się drugi album duetu Sokół i Marysia Starosta pt. ”Czarna biała magia”, który również powstał przy udziale zagranicznych producentów.

 

 

Solo – Wojtek Sokół

 

Sokół długo kazał fanom czekać na swoje solowe wydawnictwo. Mimo że przez lata Wojtek pojawiał się gościnnie na płytach innych raperów, fani z niecierpliwością wyczekiwali na nową twórczość. Świadczy o tym fakt, że płyta uzyskała status złotej już podczas sprzedaży preorderu, na długo przed jej fizycznym wydaniem. Pierwszy solowy krążek pt. „Wojtek Sokół” ukazał się w lutym 2019 roku, czyli po prawie dwóch dekadach działalności rapera na rynku. Do dobrych tekstów i bitów Sokół zdążył przyzwyczaić słuchaczy przez poprzednie lata twórczości i tych nie zabrakło na najnowszym wydawnictwie. Jednak tym, co nadało płycie różnorodności i koloru, byli goście nie tylko ze sceny hip-hopowej, jak Taco Hemingway czy PRO8L3M, ale też Igor Walaszek, Lena Osińska czy Mateusz Krautwurst. Płytę promowała trasa koncertowa po największych miastach w Polsce, która wyprzedała się na długo przed startem. Album zyskał bardzo dobre przyjęcie w środowisku muzycznym, nie tylko tym hip-hopowym. Znalazł się na liście Najlepszych płyt 2019 roku według tygodnika Polityka, a także uzyskał nominację do nagrody Fryderyk w kategorii Płyta roku hip hop. Obecnie płyta posiada status podwójnie platynowej.

 

 

Twórczość Wojtka Sokoła zmieniała się na przestrzeni minionych 25 lat. Jednak to, co pozostaje niezmienne, to świetne teksty i wyjątkowa umiejętność narratorskiego stylu. Raper bez wątpienia zaznaczał swoją pozycję w świecie hip-hopowej sceny, na każdym z wyżej wspomnianych etapów twórczości. Solowym krążkiem uwodnił, że połączenie starej szkoły z nowym brzmieniem może odnieść sukces. „Jeszcze nie zgred, już nie małolat” – tak sam o sobie rapuje. A Wy, którą z kolaboracji Sokoła cenicie i lubicie najbardziej?