Nowe badania dotyczące najstarszej na świecie drewnianej rzeźby
- Dodał: Marta Wolf
- Data publikacji: 23.03.2021, 16:07
Idol szygirski jest najstarszą na świecie rzeźbą drewnianą. Dzięki nowym badaniom naukowcy podejrzewają, że ma on jeszcze więcej lat, niż myśleliśmy - i może zmienić nasze rozumienie prehistorycznego społeczeństwa.
Idol szygirski jest niczym innym jak cudem dziedzictwa kulturowego - jedynym drewnianym artefaktem z epoki kamienia. Pierwotnie posąg miał 5,3 m wysokości, ale dolne fragmenty zaginęły po rewolucji październikowej i dziś znane są wyłącznie z rycin. Teraz totem mierzy 2,8 m i składa się z 10 fragmentów, zdobionych geometrycznymi rzeźbami i imponującymi ludzkimi twarzami. Znaleziony w torfowisku przez górników w 1890 roku, idol jest klejnotem kolekcji w Swierdłowskim Obwodowym Muzeum Krajoznawczym w Jekaterynburgu.
Początkowo znalezisko wywołało sceptycyzm u niektórych badaczy, spowodowany wyrafinowanym charakterem dzieła, które obecnie uważa się za najwcześniejszy znany eksponat sztuki rytualnej. Wiek idola pozostawał zagadką do 1997 r. Rozwiązali ją rosyjscy naukowcy. Korzystając z datowania radiowęglowego, odkryli, że ma on 9 500 lat.
W 2018 roku bardziej zaawansowana technologia spektrometrii mas akceleratora, testująca nieskazitelny rdzeń modrzewiowego posągu (zamiast powierzchni, która była poddawana licznym zabiegom konserwującym w ciągu ponad 100 lat od jej odkrycia), pozwoliła ustalić, że jest on jeszcze starszy i ma 11 600 lat.
Teraz nowe badanie przesunęło tę datę o kolejnych 900 lat, czyniąc ją ponad dwukrotnie starszą od Stonehenge czy piramid egipskich.
Złożona ikonografia posągu z jej abstrakcyjnymi symbolami zaprzecza temu, co archeologom udało się ustalić o społeczeństwach łowiecko-zbierackich w Europie i Azji, których twórczość ograniczała się do malowania zwierząt i scen myśliwskich, a nie tworzenia przedmiotów o znaczeniu rytualnym. W regionach z dużymi lasami, drewno byłoby łatwo dostępne dla twórców paleolitycznych, ale jego właściwości ulegały zniszczeniu na przestrzeni wieków. Oznacza to, że nasze rozumienie tych starożytnych ludów jest ukształtowane przez uprzedzenia konserwatorskie i mogłoby być zupełnie inne, gdyby przetrwało więcej drewnianych artefaktów.
Archeolodzy w ciągu ostatnich 12 lat znaleźli więcej dowodów prehistorycznej stolarki w innych wykopaliskach bagiennych. Spodziewają się, że będą nadal odkrywać podobne artefakty w innych częściach Uralu, gdzie znajduje się wiele niezbadanych torfowisk. Jedyne, co ich ogranicza, to brak funduszy.