Sejm ustanowił rok 2019 Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

  • Data publikacji: 21.07.2018, 20:38

W przyjętej przez Sejm uchwale podkreślono, że 20 maja 2019 roku mija setna rocznica urodzin Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, którego twórczość oraz losy stanowią świadectwo cierpień i czynów człowieka, któremu przyszło przeżyć czasy totalitarnej przemocy i kryzysu wartości.

 

Gustaw Herling-Grudziński pochodził z rodziny żydowskiej, dzieciństwo i młodość spędził w Kielcach. Na czas studiów przeniósł się do Warszawy, w której studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Wtedy też rozpoczął współpracę z czasopismami Ataneum, Pion oraz Orki na Ugorze. Był współzałożycielem pierwszej z organizacji konspiracyjnych - Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej. Rok po jej założeniu wyjechał do Lwowa, a następnie do Grodna. W 1940 roku został aresztowany przez NKWD podczas wyjazdu na Litwę. Skazany na 5 lat pobytu w obozach, został umieszczony w łagrze w Jercewie, z którego został zwolniony po wejściu w życie układu Sikorski-Majski. Po opuszczeniu obozu wstąpił do Amii Andersa, w której szeregach walczył pod Monte Cassino. W 1946 roku nawiązał współpracę z czasopismem Kultura - emigracyjnym miesięcznikiem początkowo wydawanym w Rzymie. Po przeniesieniu siedziby redakcji osiadł się w Londynie. Po śmierci pierwszej żony powrócił do Włoch, gdzie poślubił córkę Benedetta Croce. Od 1952 roku związany był z Radiem Wolna Europa, wtedy też został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Polskiej Partii Socjalistycznej oraz Komitetu Obrony Robotników. Ostatnie lata życia spędził w Neapolu.

 

Jako emigrant był bardzo zaangażowany w pomoc polskiej opozycji antykomunistycznej. Sławę oraz uznanie w kraju i na świecie przyniosło mu wydanie książki Inny Świat. Zapiski sowieckie, chwytających za serce opowiadań oraz Dziennika pisanego nocą. Twórczość ta była opisem nieludzkich przeżyć w łagrze, tragedii człowieka poszukującego prawdy oraz osobistej kroniki  XX- wiecznej Polski i Europy z punktu widzenia polskiego emigranta- patrioty.

 

W przyjętej uchwale zwrócono uwagę m.in na to, że Książka "Inny świat" była pierwszym w literaturze światowej, artystycznie doskonałym, pełnym miłosierdzia oraz nadziei świadectwem martyrologii więźniów sowieckiego łagru. Napisał ją zaledwie 30-letni autor, który sam doświadczył okrucieństwa komunistycznego miejsca kaźni. Tym większa była gorycz pisarza, gdy część intelektualnych elit Europy nie chciała przyjąć do wiadomości jego relacji.

 

Patronami 2019 roku zostaną również Stanisław Moniuszko i Anna Walentynowicz.