Obraz Henryka Siemiradzkiego po raz pierwszy w Polsce po 133 latach
- Data publikacji: 14.06.2021, 13:30
Obraz Henryka Siemiradzkiego Chopin w salonie księcia Antoniego Radziwiłła w roku 1829 jest prezentowany w Polsce po raz pierwszy po ponad 130 latach. Dzieło jest dostępne dla zwiedzających w Muzeum Pałacu Radziwiłłów w Nieborowie (województwo łódzkie) od niedzieli 13 czerwca do końca sierpnia bieżącego roku. Następnie, do końca listopada, obraz będzie wystawiony w Zamku Królewskim w Warszawie.
Henryk Siemiradzki przyszedł na świat w 1834 roku w pobliżu Charkowa (teren dzisiejszej Ukrainy). Jego ojciec był oficerem armii Imperium Rosyjskiego, dlatego w czasie największych sukcesów artyście przypisywano rosyjskie pochodzenie. Siemiradzki jednak, wychowany w tradycji polskiej, stanowczo temu zaprzeczał. W 1871 roku ukończył studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Był wybitnym malarzem polskim oraz przedstawicielem akademizmu. Malował monumentalne, teatralne kompozycje, a tematykę dzieł czerpał z antyku. Obrazy Siemiradzkiego cieszyły się uznaniem w całej Europie, a artysta zdobywał najwyższe wyróżnienia na międzynarodowych wystawach oraz był częstym bywalcem prestiżowych instytucji kultury, takich jak Académie des Beaux-Arts w Paryżu. Jest autorem wielu wybitnych obrazów, a także kurtyn Teatru Miejskiego w Krakowie oraz Teatru Wielkiego we Lwowie. W 1879 roku ofiarował obraz Pochodnie Nerona miastu Kraków, tym samym inicjując powstanie Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku krakowskiego Muzeum Narodowego. Zmarł w 1902 roku w dworku w Strzałkowie koło Radomska. We wrześniu 1903 roku jego prochy przeniesiono do krypty zasłużonych na krakowskiej Skałce.
Obraz Chopin w salonie księcia Antoniego Radziwiłła w roku 1829 ostatni raz mógł być podziwiany na ziemiach polskich w 1888 roku w Krakowie. Płótno zostało wypożyczone z prywatnej kolekcji w Nowym Jorku, dzięki trwającym ponad rok staraniom Muzeum w Nieborowie i Arkadii oraz Fundacji Trzy Trąby. Jak zaznacza kuratorka muzeum Monika Antczak:
- Powrót obrazu do kraju to historyczne wydarzenie. To dzieło, o którym dużo się mówi i pisze, a który właściwie nie był przez nikogo w kraju widziany. Trudno odtworzyć jego całą historię, ponieważ po 1892 roku przepadł. Odnalazł się dopiero w 1998 roku na aukcji w Nowym Jorku, gdzie został zakupiony przez Johna Radziwiłła, dzięki którego uprzejmości udało się sprowadzić obraz do Polski.
Obraz został namalowany w 1887 roku na zamówienie Karola Kozłowskiego, poznańskiego wydawcy, pedagoga i literata. Jest to wyjątkowy obraz w twórczości Siemiradzkiego, bowiem mocno odbiega od jego antycznych inspiracji. Jak dowiadujemy się ze strony Muzeum w Nieborowie i Arkadii: Siemiradzki uchwycił scenę koncertu Fryderyka Chopina, który miałby odbyć się w 1829 roku w jednej z posiadłości Antoniego Henryka Radziwiłła. Jest to jednak wyimaginowana scena, mimo iż Chopin bywał u Radziwiłłów w Antoninie, Berlinie i Poznaniu. Jak zauważa kuratorka, dla Siemiradzkiego: - (…) Inspiracją przy komponowaniu obrazu stała się wydana w 1873 roku pierwsza biografia poświęcona Chopinowi, autorstwa Marcelego Antoniego Szulca. Autor biografii, w jednym z rozdziałów zamieścił opis zdarzenia, którego plastyczne odwzorowanie widzimy właśnie na obrazie Siemiradzkiego.