Jak László Moholy-Nagy próbował wprowadzić Nowy Bauhaus w Chicago
- Dodał: Marta Wolf
- Data publikacji: 20.07.2021, 20:00
W latach 20. wschodzący artysta László Moholy-Nagy wykładał w rewolucyjnej szkole Bauhaus w Weimarze, obok takich luminarzy, jak Paul Klee, Josef Albers, Anni Albers, Gunta Stolzl, Wassily Kandinsky i Marcel Breuer. Powstające tam projekty, wyznaczyły na długo kształt nowoczesnej architektury, łączącej sztukę użytkową i rzemiosło.
László Moholy-Nagy nigdy nie był zbyt lubiany przez swoich kolegów ze słynnej niemieckiej szkoły artystycznej. Nigdy nie otrzymał odpowiedniego wykształcenia artystycznego, a kursy, które prowadził, były swobodne i, jak na owe czasy, z niemodną obsesją na punkcie technologii. Pięcioletnia kadencja Moholy-Nagy'ego w Weimarze to jednak stosunkowo niewielka część jego kariery. Prawdopodobnie jego wysiłki na rzecz ponownego uruchomienia Bauhausu w USA, dokąd uciekł, gdy naziści zdobyli władzę w Europie, są nawet ważniejsze niż jego wcześniejsze nauczanie. W 1937 roku, z pomocą Waltera Paepcke, Moholy-Nagy stworzył nową szkołę sztuki i projektowania w Chicago. Nazwał ją Nowym Bauhausem.
Moholy-Nagy starał się zapoczątkować zmianę w sposobie myślenia ludzi. Jak ujął to Joyce Tsai, główny kurator Muzeum Sztuki Uniwersytetu Iowa Stanley: Tworzysz sztukę abstrakcyjną nie dlatego, że ładnie wygląda. Tworzysz sztukę abstrakcyjną, ponieważ chcesz zmienić świat. Podobny tok myślenia kierował nauczaniem Moholy-Nagy w Nowym Bauhausie.
Kiedy opowiadał o swoim pomyśle uczynienia z Nowego Bauhausu instytucji z misją całkowitego połączenia sztuki, nauki i designu, spotykał się ze sceptycznymi uwagami. Pod koniec lat 30. Walter Gropius i Marcel Breuer powiedzieli mu, że musi powstrzymać swoje ambicje, ale było już za późno: w broszurach o szkole wydrukował już schemat wyjaśniający program.
Ostatecznie szkoła została zamknięta w 1938 roku, zaledwie rok po jej założeniu. Moholy-Nagy wkrótce wniósł pozew przeciwko swoim dobroczyńcom, którzy twierdzili, że hitleryzował uczniów.
Chociaż New Bauhaus zawiódł, kolejne edukacyjne przedsięwzięcie Moholy-Nagy'ego okazało się sukcesem. W 1939 r. założył również nietypową School of Design w Chicago. Nauka obsługi piły stołowej, była ważniejsza niż teorie, warsztaty odbywały się nie w wydzielonym budynku szkolnym, ale na szczycie fabryki chleba, a proces rekrutacji nie był rygorystyczny.
Tym, co różni New Bauhaus i School of Design, jest to, co osiągnęli uczniowie tej ostatniej. Grafik Nathan Lerner, jeden z pierwszych uczniów Szkoły Projektowania, stworzył później słynną butelkę miodu w kształcie niedźwiedzia, którą wciąż można znaleźć na półkach supermarketów. Robert Brownjohn, który uczęszczał do szkoły w latach 40., ostatecznie wykonał sekwencję napisów początkowych do filmu o Jamesie Bondzie Goldfinger z 1964 roku. Szkoła zapoczątkowała również mini rewolucję w fotografii.
László Moholy-Nagy zmarł w wieku 51 lat na białaczkę. Jego osiągnięcia były widoczne przede wszystkim w niesklasyfikowanej sztuce, którą pozostawił.
W 2016 roku, kiedy Muzeum Guggenheima zorganizowało retrospektywę Moholy-Nagy'a, kuratorzy instytucji starali się przedstawić go jako pionierską postać w historii sztuki i techniki. Inni próbowali pozycjonować go jako mistrza projektanta lub pioniera intelektualisty.
The New Bauhaus Alysy Nahmias, który otwierał Architecture Design Film Festival w Nowym Jorku i program architektoniczny na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago, przekonująco sugeruje, że Moholy-Nagy może być w rzeczywistości najważniejszy jako pedagog. Film ten stawia w centrum uwagi eksperymentalną praktykę pedagogiczną artysty i pokazuje, że bez niego historia projektowania – a może także historia sztuki – nie wyglądałaby tak samo.